መካንነት ወይም መፀነስ አለመቻል

• ይህ ችግር Infertility ከፍ ሲልም sterility እየተባለ ይጠራል። Infertility በተለያየ ምክናየት መፀነስ ማርገዝ አለመቻል ቢሆንም የተለያዩ ህክምናዎችን በማግኝት ችግሩን መቅረፍ ይቻላል። Sterility ግን ፈፅሞ የመፀነስ እድል አለመኖርም ሲሆን ይህ አይነት ችግርም የመፈጠር እድሉ በጣም አነሳ ነው።

#ውድ የInfo Health Center ቤተሰቦችና ተከታታዮች ዛሬ ካላይ የጠቀስኩትን ርዕስ ጠቅለል አድርጌ #መካንነት #በሚል #እርስ #ዙሪያ ይጠቅማል ያሉኩትን አጠር ያለ፡ ግልፅና አስተማሪ የሆነ መረጃ እንሆ ብያለሁ። ይህን መረጃ ከወደዱት ቢያጋሩት የብዙዎችን ጭንቀት እንደሚቀርፍ አልጠራጠርም።

• አንድት እናት እድሚዋ ከ35 አመት በላይ ከሆናትና ለአድ አመት ያህል የመውለድ ሙከራ አድርጋ ካልተሳካ መከነች (ማርገዝ አትችልም) እንላለን። መፀነስ እንኳ ብትችል እድገት መጀመርና መቀጠል ካልቻለም እንድሁ የማርገዝ ችግር እንዳለባት ይቆጠራል።

• እንደሚታወቀው እርግዝና ሂደት ነው። ደረጃ በደረጃ የሚከወን። ሴቷ ካሏት ሁለት ኦቫሪ (እንቁላል መፈጠሪያና ማደጊያ ክፍል) በየወሩ እንቁላል ትለቃለች። ይህ የሚሆነው የወር አበባ ማየት በጀመረች በ14ኛው ቀን ነው። በመቀጠል የምትለቀቀው እንቁላል ፊምብሪያ (የማህፀን ጣት) በሚባል የማህፀን ከፍል በመነጠቅ fallopian tube (የማህፀን ክንፍ) በሚባለው የማህፀን ክፍል ላይ ማለፍ ይጠበቅባታል። እዚሁ ክፍል ላይም የወንድ የዘር ፍሬ ደርሶ ውህደት መፍጠር ይጠበቅባቸዋል። በመቀጠል እቡጡ(zygote) ወደ ማህፀን ዋና ክፍል ወይም ሆድ ክፍሉ Endometrium (የማህፀን የውስጠኛ ክፍል) ላይ መቀመጥና እድገት መጀመር ይጠበቅባቸዋል።

• እንግድህ መካንነት(ማርገዝ አለመቻል) የሚፈጠረው ከላይ ከዘረዘርናቸው ሄደቶች ወይም ክንውኖች አንዱ ወይም ሁለት ሶስቱ ሳይካሄድ ሲቀር ነው። በአጭሩ ችግሩ ከእንቁላሏ ጤንነት ወይም ከዘር ፍሬ ጤንነት አለያም ከጉዞአቸው መደናቀፍ ወይም ከቦታው አለመመቸት ጋር የተያያዘ ነው።

• የመካንነት ምክናየት ከሴቷ ወይም ከወንዱ ችግር ሊሆን ይችላል። አንዳንድ ጊዜ ደግሞ የሁለቱም። 1/3ኛ የሴቷ፡ 1/3ኛ የወንዱ፡ ቀሪው 1/3ኛ የሁለቱም ወይም የማይታወቅ ምክናየት ነው።

#በወንዶች #በኩል #የሚመጣው #ችግር #ከምን #ጋር #ሊያያዝ #ይችላል?

• Varicocele የሚባል ችግር ቀዳሚ ነው። ይህ ችግር ቀጫጭን የደም ቱቦዎች ተፈጥረው(viens) ከዘር ፍሬ የሚነሱ ስለሆኑ ያብጡና ትላልቅ ይሆናሉ። ይህም የዘር ፍሬ ለከፍተኛ ሙቀት ያጋልጠውና ውጤታማ እንዳይሆን ያደርገዋል።

• የዘር ፍሬ ቅርፅ መበላሸት፡ በቁጥርና መጠን ማነስ

• እንቅስቃሴው ዘገምተኛ ወይም ደካማ መሆን

• የተለያዩ አካላዊ ጉዳት ወይም አደጋ ማጋጠም

• አልኮል ጠጭ መሆን

• የተለያዩ መድሀኒቶችን ተጠቃሚ መሆን

• መርዛማ ለሆኑ ነገሮች መጋለጥ

• ማጤስ

• የኩላሊት ችግር

• የሆርሞን መዛባት

• የካንሰር ህክምና

• እርጅና

#በሴቶች #በኩል #የሚመጣ #ችግር #ከምን #ጋር #ሊያያዝ #ይችላል?

• ብዙ ጊዜ በሴቶች በኩል የሚፈጠረው ችግር በኦቩሌሽን ወቅት የሚፈጠር ነው። እንቁላልን መልቀቅና አለመልቀቅ ጋር ይያያዛል።ኦቩሌሽን ፔሪድ ማለት የወር አበባ ማየት ከተጀመረበት ቀን አንስቶ ሲቆጠር 14ኛዋ ቀን ነች። ይች ቀን እንቁላል የምትለቀቅባትና ለፅንስ ዝግጁ የምትሆንባት ቀን ነች። ስለዚህ በዚህ ቀን እንቁላል ካልተለቀቀ ፅንስ አይፈጠርም። የዚህ ምልክቱ ደግሞ የወር አበባ መዛባት አንዳንድ ጊዜም ፈፅሞ አለመኖር ነው።

• እንቁላል ካለችበት ቦታ (ከኦቫሪ) እንዳትወጣ የሚያደርጋት ብዙ ነገሮች ቢኖሩም ዋናዋናዎቹ ግን ትናንሽ እጢ መሳይ ነገሮች በኦቫሪ ውስጥ መፈጠራቸውና ኦቫሪ ከ40 አመት ቀድሞ ስራውን ሲያቆም ነው።

• ሌላው ብዙ የተለመደ ባይሆንም የማህፀን ቀኝና ግራ ክፍሉ (ክንፍ) በተለያየ መንገድ በመዘጋቱ እንቁላሏ ከዘር ፍሬ ጋር እንዳትገናኝ በማድረጉ ሊሆን ይችላል። ይህ ችግር የዳሌ አጥንት ዙሪያ ኢንፌክሽን፡ ኢንዶሜትሪዎሲስና ከማህፀን ውጭ በተፈጠረ ፅንስ ሊከሰት ይችላል።

• በተጨማሪም ማንኛውም በማህፀንና በኦቫሪ ውስጥ የሚፈጠር ችግርና የሚያድግ እጢ ምክናየት ይሆናል።

#ሴቶች እርግዝናቸውን እንድያጡ ወይም መካን ሆነው እንድቆዩ የሚያደርጉ ሌሎች አጋላጭ ነገሮች የሚከተሉት ናቸው።

• እድሜ

• ጭንቀትና ውጥረት

• ያልተመጣጠነ ምግብ

• የሩጫ ልምምዶች

• ከመጠን በላይ መወፈር

• ከመጠን በታች መቅጠን

• ማጤስ

• ከመጠን ያለፈ መጠጥ

• የአባላዘር በሽታ

• የተለያዩ የጤና ችግሮን ለምሳሌ እጢ፡ የኦቫሪ ስራ ማቆም፡ የሆርሞን ችግርና ሌሎችም።

• እርጅና/ እድሜ መጨመር ይህም በቂ እንቁላል አለማምረት፡ አነሳ እንቁላል መልቀቅ፡ ጤናማ እንቁላል አለመኖርና ሌሎችም ናቸው።

®በነገራችን ላይ አንድት ሴት እድሜዋ 30ን ካለፈ በየአመቱ የማርገዝ እድሏ በከፍተኛ መጠን ይቀንሳል። ስለዚህ ሴቶች እድሜአችሁን ሳትገድሉ እንድትወልዱ ይመከራል። እድሜ አሳልፎ የመጣ ርግዝና ሌላም ሌላ ችግር አለውና። ይህ ማለት ግን ማንኛዋም በእድሜ የገፋች ሴት ለመውለድ ትቸገራለች እያልን አይደለም።

®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®

#የመካንነት #ህክምና #ምንድን #ነው?

• ነፃ ሆኖ ጊዜ መስጠት ይጠበቃል። ውጤታማ ህክምናም አለው።

1. የመጀመሪያው ለእርግዝና ወሳኝ በሆኑ ወቅቶች የግብረስጋ ግንኙነት ማድረግ እንድችሉ ማድረግ ነው። ይህም ችግሩ ከምን እንደሆነ ለማወቅ ያግዛል። ለምሳሌ የማይዛባ የወር አበባ ኡደት ላላት ሴት የሚከተለውን ምሳሌ እንይ። ለምሳሌ ወይዘሮ ከበቡሽ የወር አበባዋ በ18/09/12 መምጣት ቢጀምር ዛሬ ማለት ነው። ደግሞም በየ28 ቀኑ የሚመጣ ወጥ ከሆነ፡ 02/10/12 ቀን ኦቩሌሽን ፔሬድዋ ነው። ከበቡሽ ማርገዝ ከፈለገች በሚከተሉትን ቀናት የግብረስጋ ግንኙነት መፈፀም ይኖርባታል። 29/09/12, 30/09/12, 01/10/12, 02/10/12, 03/10/12, 04/10/12 እና 05/10/12 ዓ.ም. ከበቡሽ ምንም አይነት ችግር ከሌለባት የትዳር አጋሯም ጤናማ ከሆነ እነዚህን ቀናት ሳትፀንስባቸው ልታልፍ አትችልም። በተለይ 02/10/12 ዓ.ምን። 3እጅ መካንነትም ከዚህ አለመመጣጠን ጋር የተያያዘ ነው።

2. የተለያዩ መድሀኒቶችን በመጠቀም መካንነትን ማከም ይቻላል። ለምሳሌ Clomphene እና Serophene ውጤታማ ናቸው። መካን ነን ከሚሉ ግማሽ ያህሎቹ ሴቶች በClomphene መድሀኒት ውጤት ያመጣሉ። (እንድያረግዙ ያደርጋቸዋል)። ይህን መድሀኒት የተጠቀመች ሴት መትያ ልጆችን የመውለድ እድሏን ይጨምራል።

3. የተዘጋ የማህፀን ክፍልን በቀዶ ጥገና በመክፈት እንቁላሏና የዘር ፍሬ በቀላሉ እንድገናኙ በማድረግ ይታከማል።

4. የዘር ፍሬ እንቅስቃሴ ደካማ ከሆነ ከወንዱ ወስዶ ሴቷ ውስጥ በመሳሪያ በመጨመር የዘር ፍሬዎቹ በራሳቸው እንድገናኝ በማድረግ ይታከማል። 80% ውጤታማ ነው።

#መካንነት_ወይም_መፀነስ_አለመቻል

• ይህ ችግር Infertility ከፍ ሲልም sterility እየተባለ ይጠራል። Infertility በተለያየ ምክናየት መፀነስ ማርገዝ አለመቻል ቢሆንም የተለያዩ ህክምናዎችን በማግኝት ችግሩን መቅረፍ ይቻላል። Sterility ግን ፈፅሞ የመፀነስ እድል አለመኖርም ሲሆን ይህ አይነት ችግርም የመፈጠር እድሉ በጣም አነሳ ነው።

#ውድ የInfo Health Center ቤተሰቦችና ተከታታዮች ዛሬ ካላይ የጠቀስኩትን ርዕስ ጠቅለል አድርጌ #መካንነት #በሚል #እርስ #ዙሪያ ይጠቅማል ያሉኩትን አጠር ያለ፡ ግልፅና አስተማሪ የሆነ መረጃ እንሆ ብያለሁ። ይህን መረጃ ከወደዱት ቢያጋሩት የብዙዎችን ጭንቀት እንደሚቀርፍ አልጠራጠርም።

• አንድት እናት እድሚዋ ከ35 አመት በላይ ከሆናትና ለአድ አመት ያህል የመውለድ ሙከራ አድርጋ ካልተሳካ መከነች (ማርገዝ አትችልም) እንላለን። መፀነስ እንኳ ብትችል እድገት መጀመርና መቀጠል ካልቻለም እንድሁ የማርገዝ ችግር እንዳለባት ይቆጠራል።

• እንደሚታወቀው እርግዝና ሂደት ነው። ደረጃ በደረጃ የሚከወን። ሴቷ ካሏት ሁለት ኦቫሪ (እንቁላል መፈጠሪያና ማደጊያ ክፍል) በየወሩ እንቁላል ትለቃለች። ይህ የሚሆነው የወር አበባ ማየት በጀመረች በ14ኛው ቀን ነው። በመቀጠል የምትለቀቀው እንቁላል ፊምብሪያ (የማህፀን ጣት) በሚባል የማህፀን ከፍል በመነጠቅ fallopian tube (የማህፀን ክንፍ) በሚባለው የማህፀን ክፍል ላይ ማለፍ ይጠበቅባታል። እዚሁ ክፍል ላይም የወንድ የዘር ፍሬ ደርሶ ውህደት መፍጠር ይጠበቅባቸዋል። በመቀጠል እቡጡ(zygote) ወደ ማህፀን ዋና ክፍል ወይም ሆድ ክፍሉ Endometrium (የማህፀን የውስጠኛ ክፍል) ላይ መቀመጥና እድገት መጀመር ይጠበቅባቸዋል።

• እንግድህ መካንነት(ማርገዝ አለመቻል) የሚፈጠረው ከላይ ከዘረዘርናቸው ሄደቶች ወይም ክንውኖች አንዱ ወይም ሁለት ሶስቱ ሳይካሄድ ሲቀር ነው። በአጭሩ ችግሩ ከእንቁላሏ ጤንነት ወይም ከዘር ፍሬ ጤንነት አለያም ከጉዞአቸው መደናቀፍ ወይም ከቦታው አለመመቸት ጋር የተያያዘ ነው።

• የመካንነት ምክናየት ከሴቷ ወይም ከወንዱ ችግር ሊሆን ይችላል። አንዳንድ ጊዜ ደግሞ የሁለቱም። 1/3ኛ የሴቷ፡ 1/3ኛ የወንዱ፡ ቀሪው 1/3ኛ የሁለቱም ወይም የማይታወቅ ምክናየት ነው።

#በወንዶች #በኩል #የሚመጣው #ችግር #ከምን #ጋር #ሊያያዝ #ይችላል?

• Varicocele የሚባል ችግር ቀዳሚ ነው። ይህ ችግር ቀጫጭን የደም ቱቦዎች ተፈጥረው(viens) ከዘር ፍሬ የሚነሱ ስለሆኑ ያብጡና ትላልቅ ይሆናሉ። ይህም የዘር ፍሬ ለከፍተኛ ሙቀት ያጋልጠውና ውጤታማ እንዳይሆን ያደርገዋል።

• የዘር ፍሬ ቅርፅ መበላሸት፡ በቁጥርና መጠን ማነስ

• እንቅስቃሴው ዘገምተኛ ወይም ደካማ መሆን

• የተለያዩ አካላዊ ጉዳት ወይም አደጋ ማጋጠም

• አልኮል ጠጭ መሆን

• የተለያዩ መድሀኒቶችን ተጠቃሚ መሆን

• መርዛማ ለሆኑ ነገሮች መጋለጥ

• ማጤስ

• የኩላሊት ችግር

• የሆርሞን መዛባት

• የካንሰር ህክምና

• እርጅና

#በሴቶች #በኩል #የሚመጣ #ችግር #ከምን #ጋር #ሊያያዝ #ይችላል?

• ብዙ ጊዜ በሴቶች በኩል የሚፈጠረው ችግር በኦቩሌሽን ወቅት የሚፈጠር ነው። እንቁላልን መልቀቅና አለመልቀቅ ጋር ይያያዛል።ኦቩሌሽን ፔሪድ ማለት የወር አበባ ማየት ከተጀመረበት ቀን አንስቶ ሲቆጠር 14ኛዋ ቀን ነች። ይች ቀን እንቁላል የምትለቀቅባትና ለፅንስ ዝግጁ የምትሆንባት ቀን ነች። ስለዚህ በዚህ ቀን እንቁላል ካልተለቀቀ ፅንስ አይፈጠርም። የዚህ ምልክቱ ደግሞ የወር አበባ መዛባት አንዳንድ ጊዜም ፈፅሞ አለመኖር ነው።

• እንቁላል ካለችበት ቦታ (ከኦቫሪ) እንዳትወጣ የሚያደርጋት ብዙ ነገሮች ቢኖሩም ዋናዋናዎቹ ግን ትናንሽ እጢ መሳይ ነገሮች በኦቫሪ ውስጥ መፈጠራቸውና ኦቫሪ ከ40 አመት ቀድሞ ስራውን ሲያቆም ነው።

• ሌላው ብዙ የተለመደ ባይሆንም የማህፀን ቀኝና ግራ ክፍሉ (ክንፍ) በተለያየ መንገድ በመዘጋቱ እንቁላሏ ከዘር ፍሬ ጋር እንዳትገናኝ በማድረጉ ሊሆን ይችላል። ይህ ችግር የዳሌ አጥንት ዙሪያ ኢንፌክሽን፡ ኢንዶሜትሪዎሲስና ከማህፀን ውጭ በተፈጠረ ፅንስ ሊከሰት ይችላል።

• በተጨማሪም ማንኛውም በማህፀንና በኦቫሪ ውስጥ የሚፈጠር ችግርና የሚያድግ እጢ ምክናየት ይሆናል።

#ሴቶች እርግዝናቸውን እንድያጡ ወይም መካን ሆነው እንድቆዩ የሚያደርጉ ሌሎች አጋላጭ ነገሮች የሚከተሉት ናቸው።

• እድሜ

• ጭንቀትና ውጥረት

• ያልተመጣጠነ ምግብ

• የሩጫ ልምምዶች

• ከመጠን በላይ መወፈር

• ከመጠን በታች መቅጠን

• ማጤስ

• ከመጠን ያለፈ መጠጥ

• የአባላዘር በሽታ

• የተለያዩ የጤና ችግሮን ለምሳሌ እጢ፡ የኦቫሪ ስራ ማቆም፡ የሆርሞን ችግርና ሌሎችም።

• እርጅና/ እድሜ መጨመር ይህም በቂ እንቁላል አለማምረት፡ አነሳ እንቁላል መልቀቅ፡ ጤናማ እንቁላል አለመኖርና ሌሎችም ናቸው።

®በነገራችን ላይ አንድት ሴት እድሜዋ 30ን ካለፈ በየአመቱ የማርገዝ እድሏ በከፍተኛ መጠን ይቀንሳል። ስለዚህ ሴቶች እድሜአችሁን ሳትገድሉ እንድትወልዱ ይመከራል። እድሜ አሳልፎ የመጣ ርግዝና ሌላም ሌላ ችግር አለውና። ይህ ማለት ግን ማንኛዋም በእድሜ የገፋች ሴት ለመውለድ ትቸገራለች እያልን አይደለም።

®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®®

#የመካንነት #ህክምና #ምንድን #ነው?

• ነፃ ሆኖ ጊዜ መስጠት ይጠበቃል። ውጤታማ ህክምናም አለው።

1. የመጀመሪያው ለእርግዝና ወሳኝ በሆኑ ወቅቶች የግብረስጋ ግንኙነት ማድረግ እንድችሉ ማድረግ ነው። ይህም ችግሩ ከምን እንደሆነ ለማወቅ ያግዛል። ለምሳሌ የማይዛባ የወር አበባ ኡደት ላላት ሴት የሚከተለውን ምሳሌ እንይ። ለምሳሌ ወይዘሮ ከበቡሽ የወር አበባዋ በ18/09/12 መምጣት ቢጀምር ዛሬ ማለት ነው። ደግሞም በየ28 ቀኑ የሚመጣ ወጥ ከሆነ፡ 02/10/12 ቀን ኦቩሌሽን ፔሬድዋ ነው። ከበቡሽ ማርገዝ ከፈለገች በሚከተሉትን ቀናት የግብረስጋ ግንኙነት መፈፀም ይኖርባታል። 29/09/12, 30/09/12, 01/10/12, 02/10/12, 03/10/12, 04/10/12 እና 05/10/12 ዓ.ም. ከበቡሽ ምንም አይነት ችግር ከሌለባት የትዳር አጋሯም ጤናማ ከሆነ እነዚህን ቀናት ሳትፀንስባቸው ልታልፍ አትችልም። በተለይ 02/10/12 ዓ.ምን። 3እጅ መካንነትም ከዚህ አለመመጣጠን ጋር የተያያዘ ነው።

2. የተለያዩ መድሀኒቶችን በመጠቀም መካንነትን ማከም ይቻላል። ለምሳሌ Clomphene እና Serophene ውጤታማ ናቸው። መካን ነን ከሚሉ ግማሽ ያህሎቹ ሴቶች በClomphene መድሀኒት ውጤት ያመጣሉ። (እንድያረግዙ ያደርጋቸዋል)። ይህን መድሀኒት የተጠቀመች ሴት መትያ ልጆችን የመውለድ እድሏን ይጨምራል።

3. የተዘጋ የማህፀን ክፍልን በቀዶ ጥገና በመክፈት እንቁላሏና የዘር ፍሬ በቀላሉ እንድገናኙ በማድረግ ይታከማል።

4. የዘር ፍሬ እንቅስቃሴ ደካማ ከሆነ ከወንዱ ወስዶ ሴቷ ውስጥ በመሳሪያ በመጨመር የዘር ፍሬዎቹ በራሳቸው እንድገናኝ በማድረግ ይታከማል። 80% ውጤታማ ነው።